8.sınıf fen bilimleri dersi periyodik sistem, periyot, grup, metal, ametal ve soygaz elementlerinin yeri ve özellikleri.
Periyodik sistem
Elementlerin belirli bir düzene göre yerleştirildiği çizelgeye periyodik sistem denir.
Periyodik tablo içinde yer alan bilgiler :
Elementin;
– Adı
– Atom numarası
– Sembolü
Periyot :
Periyodik tabloda yer alan yatay satırlara periyot denir.
– 7 tane periyot bulunur.
Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe elementlerin;
– Atom numarası artar
– Kütlesi artar
– Ametalik özellik artar
– Değerlik elektron sayısı artar
– Atom çapı azalır
– Metalik özellik azalır
Grup :
Periyodik çizelgede yer alan ve benzer özelliklere sahip elementlerin bulunduğu dikey sütunlara denir.
-18 grup vardır, 8 tanesi A, diğerleri B grubudur.
Aynı grupta bulunan elementlerin benzer özellikleri;
– İletkenlik
– Parlaklık
– İyon yükü
– Sertlik
– Elektron alma veya verme eğilimi
Aynı grupta yukarıdan aşağı inildikçe element atomunun;
– Katman sayısı artar
– Periyot sayısı artar
– Proton sayısı artar
– Kütlesi artar
– Atom çapı artar
– Değerlik elektron sayısı değişmez
– Elektron verme eğilimi artar
Metaller
Periyodik tablo sol tarafında yer alan elementlerdir.
Demir (Fe), Gümüş (Ag), Altın (Au), Bakır (Cu), Nikel (Ni), Krom (Cr), Alüminyum (Al) ve Cıva (Hg) metal elementlerdir.
Metallerin özellikleri :
– Isı ve elektriği iyi iletir
– Eğilip bükülebilir, tel ve levha haline gelebilir
– Cıva hariç oda sıcaklığında katı haldedir
– Parlak görünümlüdür, ışığı yansıtır
– Elektron vermeye yatkındır
– Katyon olma eğilimde, (+) değerlik alır
– Birbirleriyle bileşik yapmazlar
Ametaller
Periyodik tablo sağ tarafında yer alan elementlerdir.
Karbon (C), Oksijen (O), Hidrojen (H), Klor (Cl), Neon (Ne) ve Helyum (He) ametal elementlerdir.
Hidrojen 1A grubunda bulunur ancak ametaldir.
Amatellerin özellikleri :
– Isı ve elektriği iyi iletmez
– Şekil verilemez, kırılgandır
– Katı, sıvı ve gaz halde bulunabilir
– Mat görünümlüdür
– Elektron almaya yatkındır
– Anyon olma eğilimde
Yarı metaller
Hem metal hem de ametal özellik gösteren element grubudur.
Bazı fiziksel özellikleri metallere, bazı kimyasal özellikleri ametallere benzer.
Bor (B), Silisyum (Si), Germanyum(Ge), Arsenik (As), Polonyum (Po) ve Tellür (Te) yarı metal elementlerdir
Aşağıda periyodik tabloda yer alan yarı metal elementler verilmiştir.
Yarı metallerin özellikleri :
– Isı ve elektriği ametallerden fazla, metallerden az iletir
– Kırılgan değildir
– İşlenerek şekil alabilir
– Parlak veya mat olabilir
Soygazlar (Asalgazlar)
8A grubunda bulunan ametallere soygaz denir.
Helyum (He), Neon (Ne), Argon (Ar), Kripton (Kr), Ksenon (Xn) ve Radon (Rn) soygaz elementlerdir.
Soygaz grubunun periyodik tablodaki yeri :
Özel gruplar
1A grubu – Alkali metaller
2A grubu – Toprak alkali metaller
7A grubu – Halojenler
8A grubu – Soygazlar (Asalgazlar)
